Kunstaardewerkfabriek #Regina - #Gouda .

De ‘Kunstaardewerkfabriek Regina’ werd opgericht in het kroningsjaar 1898 van koningin Wilhelmina, vandaar de naam ‘Regina’. Deze nieuwe plateelfabriek was gevestigd aan de Oosthaven te Gouda.

Het bedrijf vervaardigde aanvankelijk, zoals bijna alle Goudse plateelfabrieken, pijpen en gebruiksaardewerk. Regina was trouwens de eerste fabriek waar geëmailleerde pijpen werden gemaakt, maar de markt hiervoor was vlak voor de eerste wereldoorlog verdwenen.

De fabriek werd opgericht door Gerrit Frederik van der Want, een telg uit het Goudse aardewerkgeslacht Van der Want en George Antonie Barras, een Belgische geldschieter en kunstverzamelaar. Hun initialen WB stonden dan ook op bijna alle producten.

Regina kon in 1917 met de productie van kunstaardewerk  beginnen omdat het bedrijf een aantal personeelsleden, schilders en mallen kon overnemen van de gefailleerde Haagse plateelfabriek Rozenburg, die in de periode van 1883 tot 1917 kwalitatief hoogstaand plateel maakte.

Vanuit de Plateelbakkerij Zuid-Holland kwamen eveneens een aantal ontwerpers bij Regina in dienst, er was dan ook geen gebrek aan kennis en ervaring.

Na de eerste wereldoorlog groeide de economie en kwam er meer vraag naar sieraardewerk en tegels. Dit duurde tot de staking van veel aardewerkfabrieken in 1928-1929 en de daarop volgende (economische) crisis van ongeveer 1932 tot 1937. In die crisisjaren moesten veel (aardewerk)fabrieken sluiten en werden werknemers, vooral plateelschilders ontslagen. Het aardewerk werd in deze tijd niet met verfijnde decors beschilderd, de versiering ontstond door het gebruik van verschillende donkere en heldere kleuren glazuur en glazuurtechnieken, o.a. druipglazuur en spuitglazuur.

Het sieraardewerk geproduceerd door de Kunstaardewerkfabriek Regina wordt door velen gezien als het mooiste dat de Goudse aardewerkindustrie heeft voortgebracht.

De grootste concurrent van Regina op het gebied van decoratief en gekleurd plateel was de Plateelbakkerij Zuid-Holland (PZH). In het begin produceerde Regina nog het glimmende plateel, maar al snel werd duidelijk dat het grote publiek het nieuwe matte gefineerde plateel prefereerde.
In haar hoogtijdagen produceerde Regina voor grote buitenlandse detaillisten, onder andere in Engeland (Liberty's of London) en in Canada (Ryrie Birks).

Gedurende en na de Tweede Wereldoorlog heeft Regina tevergeefs geprobeerd serviezen te produceren. Het bekendste en succesvolste servies was “Black Princess” van Floris Meydam, met geometrische vormen, zwart gekleurd aan de buitenkant, wit aan de binnenkant en met witte deksels.

De verslechterende bedrijfsresultaten, de neergaande conjuncturele economische trend en de slechte gezondheid van Otto van der Want (zoon van de oprichter), deden Gerrit concluderen om de aardewerkfabriek in 1979 te sluiten.

In 1980 vond er een doorstart plaats onder de naam 'Regina Wotra', Ateliers voor Ambachtelijke Kunst in Bleiswijk (directeur A.J. van Dijk).

In 1989 werd een nieuwe vestiging geopend in Bergschenhoek onder de naam Artihove Regina BV. Daarmee werd de locatie in Bleiswijk gesloten. Tot 1993 bleef dit bedrijf Regina-plateel produceren.

De productieve periode van Regina kan worden opgedeeld in de volgende perioden met elk hun eigen type van aardewerk.

1898 – 1917 tabakspijpen
1917 – 1930 plateel met glimmende afwerking
1920 – 1930 plateel met matte afwerking
1932 – 1937 crisisaardewerk
1935 – 1979 Delfts aardewerk
1935 – 1950 bloemmotieven en voortzetting van oudere succesmotieven.
1950 – 1970 moderne vormgevingen

Ontwerpers en schilders

Stephanus Andreas Boers, geboren in 1897, kwam vanuit de Plateelbakkerij Zuid-Holland in 1919 bij Regina werken. Boers was plateelschilder en ontwerper, hij maakte veel unica (unieke exemplaren) die hij signeerde met zijn naam en met 'pièce unique'.

Gouke Arnout Bonsel, geboren in 1890, had eerst als plateelschilder bij de Plateelbakkerij Zuid-Holland gewerkt. Tussen 1915 en 1956 werkzaam bij Regina als ontwerper en artistiek directeur.

Jacobus Wilhelmus Gidding (1887-1955), was een kunstenaar; schilder, tekenaar en ontwerper van glas, textiel en aardewerk. Rond 1925 ontwierp hij vazen voor de Plateelbakkerij Zuid-Holland en voor Regina. Verder maakte hij ontwerpen voor de NV Koninklijke Goedewaagen en De Porceleyne Fles en was hij bekend als ontwerper voor de Glasfabriek Leerdam.

Floris Meydam, geboren in 1919, was industrieel vormgever en glaskunstenaar. Hij werkte vanaf 1935 bij De Glasfabriek Leerdam. Tussen 1952 en 1966 ontwierp hij als freelancer voor Regina vooral serviezen en vazen.

Maarten Witte van Leeuwen (1924-1997), beeldend kunstenaar en keramist, was bij Regina ontwerper en bedrijfsleider. Hij werkte daar veel samen met Floris Meydam.

Willem Hendrik de Vries (1908-1969), werkte als ontwerper tussen 1933 en 1936 bij Regina waar hij plastieken, sier- en gebruiksaardewerk ontwierp. Meer bekendheid kreeg hij echter door zijn werk bij de Keramische Industrie Fris waar hij vanaf 1943 ontwerper en directeur-vormgeving was.

Antonius Albertus Redegeld (1899-1955), werkte van 1928 tot 1947 bij Regina, hij ontwierp een serie plastieken, vooral dierfiguren met zwarte en witte glazuur.

Adrianus Remiëns (1890-1972), beeldhouwer, schilder, tekenaar. Hij ontwierp tussen 1930 en 1936 een aantal plastieken.

Ernst Schubad, ontwierp tussen 1934 en 1936 een aantal plastieken. Verder was hij interieurontwerper en meubelontwerper.

Leendert Hakker, plateelschilder, kwam van de Haagse Plateelbakkerij Rozenburg.

Groeten,
Meindert

 

 

Floris Meydam