Ras was tekenleraar aan de plaatselijke ambachtsschool en eigenaar van een verf- en behangwinkel, tevens een kunsthandel. Krop was banketbakker geweest (bedenker van de Steenwijker goudmoppen) en op dat moment wethouder van Steenwijk.
In april 1919 werd de Eskaf-fabriek officieel opgericht met Ras als financieel en algemeen directeur, naast zich een technisch directeur, de uit Duitsland afkomstige, A. A. Schröder (1861 - 1921) die ervaring had opgedaan in verscheidene sieraardewerkfabrieken en Hein Krop als president-commissaris.
De fabriek werd aan de Spoorlaan (thans Parallelweg) gebouwd door de Steenwijker aannemer en aandeelhouder H. Aberson en eind 1919 voltooid. De productie begon in begin 1920. De officiële opening was in oktober van het zelfde jaar. Alle werknemers werden er als elkaars gelijke beschouwd, of men nu ontwerper, modelleur, schilder of stoker was.
De eerste jaren verliepen vrij voorspoedig, maar vanaf circa 1923 begon de verkoop te tanen. Hoewel de fabriek in 1925 een gouden medaille kreeg op de 'Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes' in Parijs ... met een inzending van Hildo Krops vazen en dekselpotten, raakte deze onderneming kort daarop in grote financiële problemen. Het aardewerk werd in de daaropvolgende crisisjaren te duur en er werd steeds minder verkocht. In 1927 ging de fabriek failliet.
De fabrieksinboedel werd opgekocht door Piet van Stam (1891-1970) ontwerper en verkoopsagent bij ESKAF en Harry Hamming (1889-1953).
Hiermee begonnen zij een nieuw aardewerkbedrijf in Huizen (Noord-Holland) ... de ‘Coöperatieve Maatschappij voor Kunstnijverheid’ ... al heette dit bedrijf ook nog steeds 'ESKAF'. Hamming werd directeur, van Stam artistiek leider en Leo Schrijver (1900-1975) werd mededirecteur. Verder waren er een paar werknemers uit de fabriek in Steenwijk met de fabriek mee verhuisd naar Huizen.
De kunstenaars Krop, Van der Sluys en De Groot bleven voor de nieuwe fabriek ontwerpen, maar het grootste deel van de productie bestond uit het behoudende werk van Van Norden omdat het moderne werk minder goed verkocht.
De meeste ontwerpen van decors en modellen uit de fabriek in Steenwijk werden hier opnieuw gebruikt, daarnaast kwamen er wat nieuwe decors en modellen bij.
Van veel objecten was de vormgeving afgeleid van die van het Goudse plateel, waarmee met name Zuid-Holland zoveel succes had, maar daarnaast omvatte het assortiment ook een groot aantal oorspronkelijke modellen en decors. Typische Eskaf-stukken zijn bijvoorbeeld de dikbuikige zwart-witte kannen, vazen en dekselpotten van Krop, die ook bouwkeramiek en een aantal dierfiguurtjes voor de fabriek ontwierp. De grootste bekendheid is echter te danken aan het vlekkerige groen-zwarte glazuur, dat vermoedelijk al rond 1920 werd ontwikkeld door technisch directeur A.A. Schröder, maar pas in Huizen veel werd gebruikt. Aan de vele vazen en kannen die met dit opvallende glazuur zijn gedecoreerd heeft Eskaf haar eigen plaats te danken temidden van de andere Nederlandse producenten van Art Deco-keramiek.Het aardewerk werd gemerkt met het speciale scarabea stempel, scarabea=mestkever.
Omdat het sieraardewerk nog steeds duur bleef tengevolge van de aanhoudende crisisperiode, ging het bedrijf zich meer richten op gebruiksaardewerk. Bovendien nam men steeds meer werknemers in dienst om grotere hoeveelheden aardewerk te kunnen produceren en de arbeidstijd werd verkort. Tot 1931 groeide de omzet, daarna ging het met de verkoop van aardwerk steeds slechter. De ESKAF-fabriek werd in 1934 opgeheven en op 30 januari 1935 officieel failliet verklaard.
De productie werd nadien gedeeltelijk voortgezet door de hypotheekhouders Harry Hamming en Mak Honigh onder de naam ‘c.v. Kunstaardewerkfabriek HaHo’.
In deze coöperatieve vereniging zaten de gebouwen en de inboedel van ESKAF. Onder Honigh werd begonnen met koudlakaardewerk. Aardewerk wat slechts eenmaal gebakken werd en vervolgens beschilderd of bespoten werd met celluloselak. De verkoop van deze producten liet echter te wensen over.
In 1935 haalde Harry Hamming zijn zoon Fokke terug uit Frankrijk. Deze kreeg een eigen afdeling voor geglazuurd aardewerk. Tevens werd ‘Potterie de Driehoek’ opgericht … een handelsonderneming voor de verkoop van geglazuurde producten geproduceerd onder Fokke Hamming bij de Aardewerkfabriek Haho.
Ontwerpers die bij ESKAF in dienst waren.
Wilhelm Hendrik van Norden (1883 - 1978).
Hildo Krop (1884 – 1970) en zoon van Hein Krop.
Cornelis van der Sluys (1881 - 1944).
Jac. Jongert (1883 - 1942).
Willem Bogtman (1882 - 1955).
In 1935 haalde Harry Hamming zijn zoon Fokke terug uit Frankrijk. Deze kreeg een eigen afdeling voor geglazuurd aardewerk. Tevens werd ‘Potterie de Driehoek’ opgericht … een handelsonderneming voor de verkoop van geglazuurde producten geproduceerd onder Fokke Hamming bij de Aardewerkfabriek Haho.
Ontwerpers die bij ESKAF in dienst waren.
Wilhelm Hendrik van Norden (1883 - 1978).
Hildo Krop (1884 – 1970) en zoon van Hein Krop.
Cornelis van der Sluys (1881 - 1944).
Jac. Jongert (1883 - 1942).
Willem Bogtman (1882 - 1955).
Jan Hessel de Groot (1864-1932).
Petronella Christina Vander Kiek (1906-1983).
Piet van Stam (1891-1970).
Plateelschilders
Het beschilderen van het aardewerk werd soms gedaan door de ontwerper zelf, maar het meeste werd uitgevoerd door plateelschilders. Een aantal plateelschilders kwamen uit Gouda maar ook veel uit Duitsland. Slechts een paar kwamen er uit Steenwijk, dit waren jongeren die net van de ambachtsschool kwamen, zoals Willem Evers (1906-1990), hij werd uiteindelijk hoofd van de schildersafdeling.
Petronella Christina Vander Kiek (1906-1983).
Piet van Stam (1891-1970).
Plateelschilders
Het beschilderen van het aardewerk werd soms gedaan door de ontwerper zelf, maar het meeste werd uitgevoerd door plateelschilders. Een aantal plateelschilders kwamen uit Gouda maar ook veel uit Duitsland. Slechts een paar kwamen er uit Steenwijk, dit waren jongeren die net van de ambachtsschool kwamen, zoals Willem Evers (1906-1990), hij werd uiteindelijk hoofd van de schildersafdeling.
Groeten,
Meindert
Geen opmerkingen:
Een reactie posten